Klinik Psikolog Burcu KORAY İstanbul Psikolog Psikomood Çözümün keşfedildiği yer
Related Articles
Kabul ve Kararlılık Terapisi (ACT), Bağlamsal Bilişsel Davranışçı Terapilerin bir parçası olarak kullanılan psikoterapötik yaklaşımlardan biridir.
ACT, insanların düşünceleri ve duygularıyla daha sağlıklı bir ilişki geliştirmelerine, kişisel değerleri etrafında netlik bulmalarına ve zorluklarla karşılaştıklarında bu değerlere uygun hareket etmelerine yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Bunun sonucunda kişide fazla psikolojik esnekliğe ve daha iyi bir yaşam kalitesine yol açacağını varsayar
1980’lerde Steven C. Hayes tarafından geliştirilen ACT birkaç merkezi prensibe dayanmaktadır. Aşağıda bu prensipler ve bunların psikoterapötik süreçte nasıl uygulanabileceğine dair kısa bir örnek bulunmaktadır.
- Kabul: Terapist, hastanın rahatsız edici düşünceler, duygular ve hislerle savaşmak yerine bu hislere izin vermesini teşvik ederek kabulün önemini anlamasına yardımcı olur. Bu, ilgili duygusal sıkıntıyı azaltabilecek içsel deneyimlere karşı merak ve açıklık tutumu geliştirmeyi içerir.
- Bilişsel Ayrışma: Terapist, hastanın olumsuz düşünce kalıplarını tanımlamasına ve sorgulamasına yardımcı olur. Bilişsel ayrışma, düşünceleri mutlak gerçeklerden ziyade zihinsel olaylar olarak algılamayı öğrenmeyi içerir. Hasta, düşünceleriyle tam olarak özdeşleşmemeyi ve duyguları üzerinde uyguladığı gücü azaltmayı öğrenir.
- Farkındalık ve Gözlemleme: Terapist hastaya farkındalığı geliştirmeyi öğretir, düşüncelerini, duygularını ve fiziksel duyumlarını yargılamadan gözlemlemesine olanak tanır. Bu, kişinin olumsuz düşüncelerden sağlıklı bir mesafe oluşturmasına ve şu anda daha fazla mevcut olmasına yardımcı olur.
- Kendini Gözlemleme: Terapist, hastanın düşünceleri, duyguları ve hisleri tamamen özdeşleştirmeden fark edebilen bir “gözlemci benlik” geliştirmesine yardımcı olur. Bu, bunların sizin düşünceleriniz değil, onları algılayan bilinç olduğu anlayışını geliştirir.
- Kişisel Değerlerin Belirlenmesi: Terapist danışana kişisel ve anlamlı değerlerini belirlemesine yardımcı olur. Bu, ilişkiler, kariyer, sağlık vb. gibi yaşamın çeşitli alanlarında kişi için gerçekten neyin önemli ve anlamlı olduğunu keşfetmeyi içerir.
- Değerlere Bağlılık: Terapist, belirlenen değerlere dayanarak danışanın bu değerlerle uyumlu belirli eylemlere yönelik hedefler ve taahhütler oluşturmasına yardımcı olur. Bu, daha bilinçli seçimlerin yönlendirdiği eylemi içerir.
Terapötik süreç, ilk değerlendirmeden başlar, hastanın şikayetlerini ve motivasyonlarını anlamak için yapılan bir aşamadır. Tedavi ve müdahalelerin seyrini belirlemek de bu aşamanın bir parçasıdır.
ACT terapisi, terapi seansları dışında da pratik egzersizler içerir. Seanslar sırasında ve arasında, terapist, danışanın bu becerileri günlük yaşamına uygulamasına yardımcı olur.
Terapötik sürecin sonunda, amaç hastanın bu yaklaşımları kendi başına uygulamaya devam edebilmesidir. Sürekli izleme, geri bildirim ve değerlendirme de terapötik sürecin önemli bir parçasıdır.
