Klinik Psikolog Burcu KORAY İstanbul Psikolog Psikomood Çözümün keşfedildiği yer
Related Articles
Okula Gitme Korkusu
Uzm.Klinik Psikolog Burcu KORAY
Sevgili Anne Babalar
Bu yazımda, çocuklarda sıkça karşılaşılan ancak çoğu zaman hafife alınan bir meseleye odaklanacağım: Okula Gitme Korkusu. Öncelikle, bu korkunun genellikle basit bir çocukluk dönemi geçişi olmadığını anlamamız oldukça önemlidir. Okula gitmek, bir kuşun yuvadan ilk uçuşunu denemesine benzer. Başlangıçta kanatlarını açmak ve uçmak korkutucu gelebilir, ancak zamanla kuş bu yeni deneyimi öğrenir ve başarılı bir şekilde uçar. Aynı şekilde bir çocuk için okul başlangıçta biraz heyecan verici veya endişe verici olabilir, ancak zamanla çocuklar yeni bilgiler öğrenir ve gelişir ve bu korku yerini güvene bırakır. Ama ne var ki her çocuk aynı şekilde yol almaz. Aksine, bu deneyim çocukta okula karşı korku ve ciddi uyum sorunlarına neden olabilen bir durum halini alır.
Okul Korkusu Nedir ?
İnsan doğası, binlerce yıl öncesine dayanır. İlk insanlar, vahşi avcılar ve tehditkar yaratıklarla karşılaştıklarında, güvende olmak için mağaraların sığınak olduğunu keşfettiler. Bu, hayatta kalabilmek için vazgeçilmez bir doğal tepkiydi.
Bugün, bu içgüdüsel koruma isteği, modern çağın karmaşık dünyasında farklı şekilde kendini gösterir. Özellikle küçük çocuklar için, annenin kucaklayıcı limanı, kendilerini güvende hissetmelerini sağlar. Bu, onların bir nevi sığınaklarıdır. Yani insan doğasının temel bir parçası olarak, bu koruma ihtiyacı, biyolojik ve fizyolojik olarak bizim derinliklerimizde yatar. Bizler büyüdükçe ve güvenli bağlanma gerçekleştikçe bu korku azalır ve yerini özerkleşme ve toplumsallaşma duygusuna bırakır. Ama ne var ki bazı çocuklarda bunların oluşması için uygun zemin oluşmaz ve çocuk anneye kaygılı bir bağlama gerçekleştirir. Bu kaygının sahnesinin arkasında ise ayrılık korkusu yatmaktadır. İlk deneyimlediğimiz dönem ise genellikle çocukların evden ayrıldığı ve okula başladığı zammadır.
Yani okula gitme korkusu, çocukların güvenli ev ve aile ortamından ayrılmak zorunda kalmaları nedeniyle duydukları yoğun korku ve endişe halidir. Okul korkusuyla mücadele eden bu çocuklar, korkuyu çeşitli şekillerde gösterebilirler. Fiziksel semptomlar, duygusal dalgalanmalar, uyku düzenindeki değişiklikler ve sosyal geri çekilme bu belirtiler arasında sayılabilir. Hatta bazı çocuklar, okula gitmekten kaçınmak için hastalık belirtileri sergileyebilir veya fiziksel semptomları abartabilirler. Önemli olan, bu işaretleri doğru bir şekilde tanımlayarak çocuğa uygun desteği sağlamaktır
Ebeveynlerin, okula gitme korkusunun yarattığı rahatsızlık ve gerginlik nedeniyle endişelenmeleri son derece doğaldır. Eğer çocuğunuzun böyle bir durumla karşı karşıya olduğunu fark ederseniz, onunla duyguları hakkında açık iletişim kurmanızı tavsiye ederim. Ayrıca, onlara korkularında eşlik edin ve ayrılık korkusu ile yüzleşebilmeleri için ihtiyaç duydukları güvenliği sağlayın.
Okul Korkusunun Altında Yatan Nedenler
Her çocuğun okul korkusu farklıdır ve haliyle bu korkunun altında yatan nedenlerde farklıdır bu sebeple ayrıntılı değerlendirme önemlidir. Nedenler genellikle, çocuğun bireysel deneyimlerine, kişiliğine ve çevresel faktörlere bağlı olarak değişir. Okul korkusunun altında yatan nedenler dikkatlice ele alması gereken bir alan olup, çocuğun bütünsel olarak değerlendirilmesini gerektiren bir süreçtir. Ancak bazı genel nedenleri paylaşabilirim elbette.
Okul korkusunu ortaya çıkaran nedenlerin arasında en yaygın olanı, ayrılık kaygısıdır. En sık rastlanan temel karakteristiği, anne-baba koruması sonucu bağımlılığın geliştiği, kendi başına giderebileceği gereksinimlerinin başkaları tarafından karşılandığı, aşırı koruyucu ve kollamacı bir aile tablosu ile seyreder.
Okul korkusunun, karşılıklı bağımlı, patolojik anne-çocuk ilişkisinin varlığında geliştiğini sıklıkla gözlemleriz. Bazen anne veya baba çocuğa o kadar düşkündür ki, çocukla herhangi basit bir ayrılmayı dahi göze alamazlar. Sürekli bir şeyler olacak korkusuyla büyüyen bir çocuk belli bir dönem sonra bu durumu içselleştirerek, annem veya babam yanımda olmazsa tehlikedeyim durumunu kanıksayacaktır. Böylece çocuk, farkında olmadan evden uzaklaştığında, anne-babasına ya da kendisine kötü bir şey olacak korkusu yaşayacak ve bunu engellemek için evde kalmakta ısrar etme eğilimi gösterecektir. Okul korkusu nedenleri arasında bu şekilde patolojik anne-çocuk ilişkisinden kaynaklanan sorunlar varsa, bu ilişkinin profesyonel şekilde düzenlenmesi gerekmektedir.
Okul korkusu olan çocuklarda sık gözlemediğimiz diğer bir olgu da ailede ölüm ya da hastalık öyküsü olmasıdır. Aile içinde bu türden sorunları olan çocuklar bunu okula gitmeleri ile ilişkilendirerek korku duygusuna kapılabilmektedirler.
Okul korkusunda en sık gördüğümüz diğer bir neden de kardeş kıskançlığından kaynaklanır. Çocuk okula gitmesiyle tahtını boş bırakacağı ve ilgiyi kaybedeceği endişesi ile okula gitmek istemeyebilir.
Kontrol Edilebilirlik ve Güvende Hissetme
Okul korkusuyla başa çıkan çocukların, çoğu zaman, durumu kontrol etme ihtiyacı hissettiklerini gözlemliyorum. Bu, bir çeşit güvende hissetme mekanizması olarak ortaya çıkar. Bu noktada, çocuğa bu kontrol duygusunu sağlamak ve güvende hissettirmek önemlidir.
Öneriler
Okul korkusuyla başa çıkma süreci, her çocuk için benzersizdir. Bu nedenle, bir çocuğun okula dönmesi için gereken desteği sağlamak bireysel bir yaklaşım benimsemek kritik öneme sahiptir. Unutulmaması gereken en önemli nokta, çocuğun duygularını anlamak ve ona destek olmaktır. Ayrıca okul öncesi oyun grupları ile sağlayacağınız erken desteklerde bu tür korkuların önlenmesinde yardımcı olacaktır.
Umarım bu yazı, okul korkusuyla başa çıkan ebeveynlere ve eğitimcilerimize rehberlik eder. Okul korkusu, doğru yaklaşımlarla aşılabilecek bir engeldir. Her çocuk, potansiyelini gerçekleştirebilmek için uygun ortamı ve desteği hak eder.
Uzm. Klinik Psikolog Burcu KORAY
Follow @https://twitter.com/burcukoray_
